احکام دینی

س 1: آیا برپایی نماز جماعت توسط کارمندان در ساعات رسمی کار جایز است؟ و بر فرض عدم جواز، اگر ملتزم شوند که بعد از پایان ساعات رسمی، آن مقدار وقتی را که به نماز خواندن اختصاص داده‏اند جبران کنند، آیا در این صورت، اقامه نماز در ساعات رسمی کار برای آنان جایز است؟
ج: با توجه به اهميّت خاص نمازهای يوميه و تأکيد زيادی که بر اقامه نماز در اول وقت شده است و با توجه به فضيلت نماز جماعت، مناسب است کارمندان روشی را اتخاذ کنند که بتوانند در خلال ساعات کار اداری نماز واجب را به‌طور جماعت در اول وقت و در کمترين زمان بخوانند، ولی بايد به‌گونه‏ای مقدمات اين کار را فراهم کنند که نماز جماعت در اول وقت بهانه و وسيله‏ای برای به تأخيرانداختن کارهای مراجعه‌کنندگان نشود.

 

س 2: باتوجه به اینکه ساعات رسمی کار ممکن است حتّی تا ساعت 5/2 طول بکشد، خوردن یک وعده غذا در اثناء کار در اداره چه حکمی دارد؟
ج: اگر وقت زيادی نگيرد و منجر به تعطيلی کار اداری نشود، اشکال ندارد.

 

س 3: اگر کارمند در محل کار خود در اداره، ساعات بیکاری زیادی داشته باشد و مجاز نباشد که در این ساعات در بخشهای دیگر کار نماید، آیا جایز است در اوقات بیکاری کارهای شخصی مربوط به خودش را انجام دهد؟
ج: اقدام به انجام کارهای شخصی در اثناء کار در محل کار، تابع مقررات و اجازه قانونی مسئول مربوطه است.

 

س 4: آیا جایز است کارمندان در اداره‌‏ها و مؤسسات دولتی اقامه نماز جماعت داشته و یا مجالس عزاداری برپا کنند؟
ج: اقامه نماز و بيان احکام و معارف و امثال آن در هنگام اجتماع برای نماز درخصوص ماه مبارک رمضان و ساير ايّام‏ الله مانع ندارد، مشروط بر اينکه حقوق مراجعين تضييع نشود.

 

س 5: ما در یک مؤسسه نظامی کار می‏کنیم و محل کارمان در دو مکان جداگانه است و بعضی از برادران در مسیر رفتن از یک مکان به مکان دیگر کارهای شخصی انجام می‏دهند که وقت زیادی می‏گیرد، آیا برای انجام این کارها باید اجازه گرفت یا خیر؟
ج: اشتغال به انجام کارهای شخصی در ساعات رسمی مقرر برای کار، احتياج به اجازه مسئول بالاتر، که اين حق را داشته باشد، دارد.

 

س 6: در نزدیکی اداره ما مسجدی وجود دارد، آیا جایز است در اثناء ساعات رسمی کار برای شرکت در نماز جماعت به آنجا برویم؟
ج: خارج شدن از اداره برای رفتن به مسجد جهت شرکت در نماز جماعت در اول وقت، در صورتی که نماز جماعت در خود اداره بر پا نشود، اشکال ندارد، ولی بايد مقدمات نماز به گونه‏ای فراهم شود که مدت غيبت از اداره در ساعات رسمی کار برای ادای فريضه نماز جماعت، کاملاً کاهش پيدا کند.

 

س 7: اگر کارمندی هر ماه در حدود سی یا چهل ساعت در اداره اضافه‌کاری نماید، آیا جایز است مسئول اداره برای تشویق کارمندان ساعات اضافه کاری آنان را دوبرابر حساب کند، مثلاً هر ماه برای آنان صد و بیست ساعت محاسبه کند؟ و در صورتی که اشکال داشته باشد، اجرتی که برای اضافه‌کاری‏های قبلی گرفته شده چه حکمی دارد؟
ج: نوشتن گزارشهای غيرواقعی و دريافت پول در برابر ساعات اضافه‏‌ای که کاری در آنها انجام نشده جايز نيست و واجب است پولهای اضافه‏ای که کارمند مستحق دريافت آنها نبوده، بازگردانده شود، ولی اگر قانونی وجود داشته باشد که به مسئول اداره اجازه دهد تا ساعات اضافه کاری کارمندی را که اضافه کاری انجام داده، دو برابر نمايد جايز است اين کار را انجام دهد و در اين صورت دريافت اجرت توسط کارمند طبق گزارشی که مسئول اداره از ساعات اضافه کاری او نوشته، جايز است.

 

س 8: آيا در محل کار و در ساعت کارى در زمانى که کار خاصى براى انجام دادن وجود ندارد مى‌توان به کارهاى ديگر پرداخت؟
ج) شخصى که موظّف است در وقت معيّنى کارى انجام دهد، حتى در وقت بيکارى هم نبايد وقت خود را صَرف در کارهايى که مربوط به آنجا نيست بکند، مگر با اذن مسئولى که شرعاً و قانوناً حق اذن دادن داشته باشد.

 

س 9: اينجانب، مدتى با اطلاع مدير مربوطه در محل كارم حضور نداشته‌ام. ليكن ايشان اين مدت را براى بنده حضور ثبت كرده و در نتيجه حقوق پرداخت شده است. البته اينجانب در مبلغ مذكور تصرف نكرده‌ام و اكنون بر آن سال گذشته است. استدعا دارم در مورد چگونگى تصرف در مبلغ مذكور و پرداخت وجوهات آن، با توجه به اينكه بازگشت آن از نظر سيستم غير ممكن است، راهنمايى نماييد.
ج) تابع مقررات قانونى اداره مربوطه است و در صورتى که مقررات اجازه تملّک آن مال را به شما داده باشد، جزو درآمد شما محسوب شده و سر سال خمسى اداى خمس آن واجب است.

 

س 10: در صورتى که کارفرما مبلغ حقوق کارگران را طورى در نظر گرفته باشد که خرج زندگى آنها را تأمين نکند و کارگران على‌‌رغم اينکه کارى ندارند اضافه‌کارى بمانند با توجه به اينکه در آن ساعات کارى انجام نمى‌دهند، آيا حقوق مربوط به اضافه‌کارى حلال است و مشکلى ندارد؟
ج) در مفروض سؤال اضافه‌کارى وجه شرعى ندارد و حقوق و مزدى که بابت آن دريافت مى‌شود اشکال دارد.